Omuz Çıkığı

Nedir?

Omuz eklemini oluşturan iki ana kemiğin kol kemiği (humerus) ve kürek kemiği (skapula) arasındaki ilişkinin bozularak, humerus başının glenoid adı verilen kürek kemiğindeki yuvasının dışına çıkmasıdır. 

 

Nasıl oluşur?

İlk omuz çıkığı genellikle büyük travmalar sonrası ortaya çıkar. Tipik olarak kol vücuttan ayrılırken arkaya doğru zorlandığında humerus başı yuvanın dışına yer değiştirir. 

 

 

Belirtileri nelerdir? Nasıl değerlendirilir?

Çıkan omuzda tipik yuvarlak görüntü kaybolur kürek kemiğinin köşesi belirginleşir. (Apolet belirtisi). Hasta kolu uzamış gibi hisseder ve bu durum genellikle şiddetli ağrılıdır. 

İlk aşamada muayene ve direkt röntgen sonrası omuz yerine konulur (redüksiyon). 

Ardından tekrarlama riskini belirlemek için kemik ve yumuşak dokulardaki hasarı araştırmak için tekrar röntgen ve manyetik rezonans (MR) ile inceleme yapılır. İhtiyaç halinde bilgisayarlı tomografi (BT) de çekilir.

 

Omuz çıkığının tekrarlama riski nedir?

Çıkık yerine konulduktan sonra yapılan hasar tespiti sonucunda risk belirlenir. Bu noktada yumuşak dokular (labrum, kapsül ve rotator kılıf tendonları) ve kemiklerdeki hasarın seviyesi önemlidir. Hastaya ait diğer önemli faktörler hastanın yaşı, yaptığı spor, bağ dokularında aşırı esneklik (hiperlaksite) olup olmadığıdır.

Genç (20 yaş altı) yaşta olunması, çarpışmalı spor (futbol, basketbol, hentbol, güreş, boks, judo vb) yapılması, esnek bağ dokusu bulunması halinde tekrar çıkık riski yükselmektedir.

 

Nasıl tedavi edilir?

Omuz çıkığı acil olarak yerine konulmalıdır. Redüksiyon manevrasının yapılması için genellikle hafif bir anestezi ile ağrı kontrolü ve kas gevşemesi sağlanırsa hasta daha rahat eder. Daha sonra omuz kol askısı ile istirahate alınır. Askıda istirahat süresi 10-14 gün arasında değişir. Tekrarlayan çıkıklarda redüksiyon daha kolay gerçekleşir. 

Çıkığın tekrarlamasının engellenmesi cerrahi yöntemlerle mümkün olmaktadır. Kemik yapılarda ciddi ezilme yoksa artroskopik (kapalı) yöntemle Bankart tamiri ismi verilen yöntemle omuz eklemi dengeli hale getirilir. Kemik kaybı gelişen olgularda ise kürek kemiğinin yuva kısmını (glenoid) derinleştirip omuz eklemini sağlamlaştıracak Latarjet kemik blok ameliyatı uygulanır.