Omuz çıkıklarına yol açan 5 yanlış!

 

1. Sık düşmeler

Sık sık düşüyorsanız bir şeyler yanlış demektir. Sık düşme nedenlerinden baş dönmeleri, denge problemleri çoğu zaman stres ve yetersiz uykudan kaynaklanabilse de bazı hastalıkların ilk belirtileri olabilir. Bu durumda hekiminize başvurmaktan çekinmeyiniz. Düşmeye neden olan hastalık kısa zamanda tedavi edilemeyecek ise ev ve ofis ortamında bazı düzenlenmeler yapmanız gerekli olabilir. Etrafın daha iyi aydınlatılması, halıların azaltılması, kaygan zeminlerin ve fark edilmesi güç basamakların elden geçirilmesi faydalı olabilir.

 

2.Yetersiz ısınma

Spor öncesi sakatlanmaları önlemek için yeterli ısınma ve germe egzersizleri yapılması gerektiği çoğu sporcu tarafından iyi bilinir. Özellikle baş üstü aktivitelerin sık yapıldığı sporlarda omuzun maruz kaldığı tekrarlayan yüklenmelerde omuz ekleminin çıkmaması için uyum içerisinde çalışan kas gruplarına ve kararınca esneyebilen bağlara ihtiyaç vardır. İşte bunun için ısıma çok önemli olsa da yeterli olmayabilir!

 

3.Yetersiz kondisyon ve yanlış teknik

Omuz ekleminin çıkmadan çalışabilmesi için kas grupları ve bağların ahenginden bahsetmiştik. Isınmanın yanı sıra ilgilenilen spor için sıkça kullanılan kas gruplarının yeterince güçlü olması gerekir. Bunun yanı sıra bu kas gruplarını spora özgü doğru teknik ile kullanılması çok önemlidir.

 

4. Kendimizi yeterince tanımamak

Evet, hiperlaksitemiz varsa mesela çocukken W şeklinde (kalçanın üzerine bacaklar ve ayaklar dışa dönük oturuş pozisyonu) oturabiliyorsak, biraz fazla aktivite yapınca çeşitli eklemlerimiz sık sık ağrıyorsa, baş parmağımız kolayca kolumuza değebiliyorsa ve biz bu esnek yapımızın farkında olmayıp ona göre davranmıyorsak omuz çıkığı riskimiz artıyor demektir. Esnek yapıya sahip olan kişilerin eklem hareket açıklıklarını güvenli aralıklarda tutmayı öğrenmeleri omuz çıkığı riskini azaltabilir.

 

5. Ders çıkarmamak

Toplumda omuz çıkık riski en fazla olan grup daha önce omuz çıkığı geçiren kişilerdir. Bilimsel çalışmalarda bir kez omuz çıkığı geçirenlerin tekrar omuz çıkığı geçirme riskinin %25 ila %100 aralığında olduğu bildirilmiştir. Bu durumda tekrar çıkık riski yüksek olan kişilerin hem günlük hayatta hem spor sırasında bu durumu göz önünde bulundurmaları ve ona göre davranmaları çıkık riskinin önlenmede önemli bir tedbir olabilir.

​

Omuz çıkığı tam olarak nedir?

​Omuz eklemi kendine has anatomik yapısı sayesinde vücudun en hareketli eklemlerden biridir. Ne var ki bu özgün yapı aynı zamanda omuz eklemi çıkıklarının bu denli sık görülmesinin bir nedenidir. Omuz çıkığı, kol kemiğinin yuvarlak şekilli üst kısmının kürek kemiğinin tabak şeklindeki uzantısının oluşturduğu yuvadan dışarı çıktığı yaralanmalardır.

 

Belirtileri nelerdir?

​Ani başlayan ağrı, kolu hareket ettirememe, omzun normal kavisli görünümün bozulması, şişlik, morluk sık görülen belirtileridir.

​

Çeşitleri nelerdir?

​Omuz eklemi çıkıkları kol kemiğinin yuvarlak kısmının çıktığı yöne göre sınıflanır. En sık öne çıkık görülürken (%95-97), bunu arkaya çıkıklar (%2-4) ve aşağı çıkıklar (%1) takip eder.

 

Nasıl tedavi edilir?

​Yuvasından çıkmış olan kol kemiğinin üst yuvarlak bölümü hekiminizce uygun manevralar uygulanarak yerine oturtulur. Ağrı, ödem ve yaralanmanın şekline göre işlem öncesi ağrı kesici, kas gevşetici, sakinleştirici veya genel anestezi uygulamak gerekebilir. Omuz eklemi çıkık kaldığı sürece şişlik artabilir ve bu durum redüksiyon olarak adlandırılan yerine oturtma işlemini güçleştirebilir. Bu nedenle mümkün olduğunca erken müdahale edilmelidir. Uzun süre çıkık pozisyonda kalan omuz eklemini iyileştirebilmek için farklı cerrahi müdahaleler gerekebilir, ilerleyen dönemlerde tedavisi güç omuz problemlerine yol açabilir.

 

​Omuz eklemi yerine oturtulduktan sonra tedavinin amacı ağrı ve şişliği azaltmak, hasarlı yapıların doğru şekilde iyileşmesini sağlamak, fonksiyonelliği kazanmak ve tekrar çıkık riskini en aza indirmektir. Bunun için hekiminiz yaralanmanın özelliklerine göre değişkenlik gösteren bir tedavi programı uygulayacaktır. Konservatif tedavi olarak adlandırılan bu tedavi; her 3 saatte bir 20-30 dakika buz tatbiki, ağrı kesici-ödem giderici ve kas gevşetici ilaçlar, 1-3 hafta kol askısı kullanımı, omuz eklem hareket açıklığını artırıcı ve omuz ekleminin yerinde tutulmasına katkı sağlayan kasları kuvvetlendirici egzersizlerden oluşur.

 

Omuz çıkıklarında ameliyat gerekir mi?

​Omuz çıkıklarının tedavisi 2 şekilde gruplanabilir: İlk omuz çıkığı tedavisi ve tekrarlayan omuz çıkığının tedavisi. İlk omuz çıkığına yaklaşımda hekimin klinik değerlendirmesi, hastanın kişisel özellikleri ve beklentileri çok daha ön plana çıkar. İlk omuz çıkığının tedavisinde hastanın tekrar çıkık riskinin yüksek olduğu durumlarda, omuz ekleminin kapalı yöntemlerle yerine oturtulamadığı durumlarda, çıkığa eşlik eden kırık, damar ve sinir hasarı varlığında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Tekrarlayan omuz çıkığında ise hastanın yaşına, ilgilenilen sporun türüne, omuz eklemindeki esnekliğe, omuz eklemini yerinde tutan anatomik yapılardaki hasarın durumuna göre risk değerlendirmesi yapılır. Omuz çıkığı riskinin yüksek olduğu tespit edilen kişilere çıkığın önlenmesini amaçlayan cerrahi tedavi planlanır. Çıkık riski değerlendirilmesi kriterlerine ve hastanın beklentilerine göre kapalı veya açık cerrahi tedaviler planlanır.

 

Omuz çıkığı riskini azaltmak için neler yapılabilir?

​Alınacak basit önlemlerle düşme riskini azaltılmalıdır. Spor öncesinde yeterli ısınma egzersizleri yapılmalı, sporun türüne göre koruyucu aksesuarlar kullanılmalıdır. Hekiminizin önerileri doğrultusunda omuz eklemini yerinde tutan kas grupları güçlendirmek, ideal esnekliği sağlamak için germe, esnetme egzersizleri yapmak çıkık riskini önemli ölçüde azaltabilir. Çıkık riskini artıran hareketler iyi kavranmalı ve bu hareketlerden kaçınılmalıdır. Omzunuz bir kez çıktıysa, aktif olarak spor yapmaya devam ediyorsanız tekrar çıkma riskinin topluma göre artmış olduğu bilinmelidir. Bu durumlarda dikkatli olmak da iyi bir önlem olabilir!